Тошкентдаги Рахманинов фестивали. №1 симфониянинг илк ижроси ва бошқа кашфиётлар

1 апрель куни Тошкентда атоқли бастакор, пианиночи ва дирижёр Сергей Рахманинов таваллудининг 150 йиллигига бағишланган “Рахманинов баҳори” халқаро мусиқа санъати фестивали бошланди.

Мусиқа оламидаги бундай улкан тадбир Ўзбекистонда илк бор Давлат симфоник оркестри ва Ўзбекистон давлат консерваторияси ташаббуси билан бўлиб ўтмоқда, фестиваль апрель ойининг ўрталарига қадар давом этади.

Фестиваль дастури жуда ранг-баранг ва бой. Унда фортепиано дуэтлари концерти, “Сўғдиёна” ўзбек миллий чолғулари камер оркестри ижроси, камер мусиқаси концерти, “Романс билан учрашув” вокал мусиқаси кечаси, Халқаро илмий-амалий конференция, вокал бўйича машҳур мусиқачилар иштирокида маҳорат дарслари бўлиб ўтади. 

Катта тадбир ЛУКОЙЛ компанияси, “Россотрудничество” нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси ва бошқа ҳамкорлар томонидан қўллаб-қувватланди.

Буюк бастакорнинг энг мураккаб монументал асарларидан бири “№1 симфонияси”нинг Ўзбекистонда илк бор ижро этилиши фестивалнинг ёрқин воқеаларидан бири бўлади. Бу Рахманиновнинг камдан-кам ижро этилган асари, бу махсус матбуот анжуманида қайд этилди. Ўзбекистон Давлат консерваториясида баритон, хор ва “Баҳор” оркестри учун кантата садолари остида бўлиб ўтди. Асар Консерваториянинг катта залида дирижёр, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист, Ўзбекистон давлат консерваторияси ректори Камолиддин Ўринбоев бошчилигидаги Ўзбекистон давлат симфоник оркестри томонидан хизмат кўрсатган артист Кирилл Борчанинов ва Консерватория қўшма хори иштирокида ижро этилди.

Матбуот анжуманида Россия Федерациясининг Ўзбекистон Республикасидаги элчихонаси маслаҳатчиси, “Россотрудничество”нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Михаил Вождаев, Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган артист, Ўзбекистон халқ таълими аълочиси, “Сўғдиёна” ўзбек миллий чолғу асбоблари камер оркестри асосчиси ва бадиий раҳбари Фируза Абдураҳимова, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артистлар, ансамбль раҳбарлари, консерватория профессор-ўқитувчилари ҳамда фестивалнинг хорижлик меҳмонлари иштирок этди. Анжуманни фестивалнинг бадиий раҳбари Камолиддин Ўринбоев очди ва олиб борди.

– Айнан 1 апрель куни Сергей Василевич Рахманинов 150 ёшга тўлди ва айнан шу куни “Рахманинов баҳори” халқаро мусиқа санъати фестивалимиз бошланади. Фестивалимиз халқаро миқёсда бўлгани учун бизга узоқ ва яқин хориждан: Қозоғистон, Россия, Буюк Британия, Германия, Швейцария, Қувайт ва бошқа меҳмонлар кела бошлади. Бугун бу ерга Берлин мусиқа академияси кафедраси доценти Элеонора Котлыбулатова ташриф буюрган. Швейцариядан Ирэн Гулзарова, Уэльс академияси ўқитувчиси Фазлиддин Ҳусанов, Қозоғистон Республикасида хизмат кўрсатган ходим, “Астана Опера” етакчи солисти Азамат Желтиргузов, Гнесиных номидаги Россия Мусиқа академияси Опера кадрлар тайёрлаш кафедраси профессори Елена Бабичева ва бошқалар келиши кутилмоқда.

Шуни таъкидлашни истардим, ушбу фестивалга тайёргарлик кўришда ўз соҳаси мутахассисларидан иборат улкан жамоа ишлади ва уни катта меҳр билан тайёрладик. Фестивал дастури жуда хилма-хил. Фестиваль эса Кирилл Борчанинов ва Ўзбекистон Давлат симфоник оркестри қошидаги хор ижросидаги баритон, хор ва “Баҳор” оркестри ижросидаги “№1 симфонияси” ва кантата биланочилди. 150 кишидан иборат хорга университетнинг “Хор дирижёрлиги” кафедраси доценти, ёшлар, маънавият ва маърифат ишлари бўйича биринчи проректори Юлдуз Ҳуснитдинова раҳбарлик қилмоқда.

Фестивалнинг қамрови жуда катта, унда 500 дан ортиқ мусиқачилар иштирок этади, у 10 дан ортиқ концертлар, маҳорат дарслари ва бошқалардан иборат. Ўзбекистон Давлат консерваторияси тарихида илк бор Унинг шогирдлари томонидан Сергей Рахманиновнинг ягона операси “Алеко” спектакли фестивалга махсус тайёрланган.

12 апрель куни Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист, профессор Саёра Ғофурова ҳамда хорижлик меҳмонларимиз раҳбарлигида Сергей Рахманинов асарларининг энг яхши ижро банлови бўлиб ўтади ва улар ёш ижрочиларимизнинг ижро маҳоратини баҳолайди.

Фестиваль иштирокчиларини саралаш ҳақида гапирар экан, Камолиддин Ўринбоев бу билан шуғулланадиган махсус комиссия йўқлигини таъкидлади. Ушбу фестиваль иштирокчилари мусиқа билан яшайдиган ва ўзларининг ижодий ҳаётини Сергей Рахманинов асарларисиз тасаввур қила олмайдиган одамлардир. Фестиваль бир ярим йил олдин эълон қилинган ва дунёнинг турли бурчакларидан барча қизиққан мусиқачилар танловда иштирок этиш учун ўз аризаларини юборишни бошладилар. Фестиваль дастурига киритишнинг ягона мезони унда фақат профессионал ижрочилар ва гуруҳлар иштирок этиши мумкин эди.

Шунингдек, Консерваторияда турли концертлар, яккахон вокал кечаларини ўтказиш бўйича катта режалар борлиги сабаб фестиваль 15 апрелда якунланмаслиги, балки йил давомида ўтказилиши таъкидланди.

Михаил Вождаев матбуот анжумани чоғида ўзбекистонлик талабалар учун фестивал танловининг асосий совринларидан бири Россия Федерацияси ҳукумати квотаси бўйича энг яхши ижодий олий ўқув юртларида ўқишни давом эттириш имконияти бўлишини маълум қилди. Showpro танловнинг яна бир соврини Yamahaпианиноси бўлади.

– Бу ташаббус учун аввало Консерватория раҳбариятига ва шахсан Камолиддин Турдимуратовичга миннатдорчилик билдираман. Консерватория профессор-ўқитувчилари ва талабалари ушбу ташаббусга жавоб бериб, мусиқа ва буюк бастакор ижодига бағишланган бир қатор тадбирларни ташкил этиш учун ушбу умумий турткига қўшилгани, эҳтимол, эндиликда бўлмаган барча ўқитувчиларга эҳтиромдир. тирик, лекин уларнинг ишлари ҳали ҳам тирик. Бугун саҳнада кўрганимиз эса Ўзбекистонда меҳнат қилган мутлақо бошқа миллат вакилларининг бир неча авлодлари меҳнати. Ушбу фестивал ажойиб ғоя ва ишончим комилки, бу жуда муваффақиятли ўтади ва барча иштирокчилар, айниқса ёш мусиқачилар катта тажрибага эга бўладилар.

Михаил Вождаев “Россотрудничество”нинг халқаро фестивални ташкил этишдаги иштироки ҳақида гапирар экан, “Россотрудничество”нинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси фестиваль ҳамкори бўлиб, ўзбек миллий чолғу асбоблари “Сўғдиёна”, Давлат симфоник оркестри ва Камер оркестри иштирокида тадбирлар тез-тез ўтказилаётганини таъкидлади. 

– Биз бу йўналишда анчадан бери ҳамкорлик қилиб келмоқдамиз, консерватория ректори Сергей Рахманиновга бағишланган фестивальўтказилишини билдиргач, босма маҳсулотлар яратиш, кўргазма ташкил этишда иштирок этишни таклиф қилдик. Айтайлик, бу Консерваториянинг ўзи қилаётган иш билан солиштирганда жуда кичик ҳисса. Ўйлайманки, ушбу фестивалнинг асосий мазмуни мусиқа, ижод, маданият турли миллат, ёш, мамлакат, фуқаролик мансублари қалби ва қалбини бирлаштирувчи абадий компонентлардир. Уни бекор қилиш ёки тақиқлаш мумкин эмас. Мусиқа абадийдир.

Ўзбекистонда бундай маданий тадбирларни қўллаб-қувватлаш ва ташкил этиш нафақат “Россотрудничество” ваколатхонаси томонидан амалга оширилмоқда, биз буни Россия Федерацияси Маданият вазирлиги кўмагида ва биргаликда амалга оширмоқдамиз. Яқинда Ўзбекистон Давлат академик рус драма театри труппаси Санкт-Петербургда бўлиб ўтадиган “Балтийский дом” фестивалига боради ва биз уларни қўллаб-қувватлаб, 20 кишидан иборат труппани икки томонга парвоз билан таъминладик. Ижодкорлар учун бундай фестиваллар, саёҳатлар катта аҳамиятга эга – бу бошқа саҳнага, бошқа томошабинлар қаршисига чиқиш имконияти, бу эса қалам имтиҳонига ўхшайди, ижодкорларга эса бу жуда керак. Шунингдек, йил давомида Ўзбекистонда россиялик санъаткорлар иштирокида кўплаб тадбирлар ўтказилади. Тошкентда ва катта эҳтимол билан бошқа шаҳарда маестро Владимир Спиваков иштирокида иккита концерт бўлиб ўтади. Буларнинг барчаси Ўзбекистон Республикаси Маданият ва туризм вазирлиги билан келишилган ҳолда амалга оширилмоқда. Россия Федерацияси Маданият вазирлигидаги ҳамкасбларимиздан бундай тадбирлар нафақат Тошкентда, балки Ўзбекистоннинг бошқа шаҳарларида ҳам ўтказилишини сўраймиз.

Ўзбекистон Давлат Консерваторияси концертмейстер маҳорати кафедраси профессори Маҳфуза Қозоқбоева:

– П.И.Чайковский, С.В.Рахманинов, Р.М.Глиэр ва бошқалар каби буюк рус бастакорларининг ижоди Ўзбекистон мумтоз мусиқа таълимида катта ўрин тутади. Биз болаларга рус мусиқасини тушунишга ўргатамиз, чунки ҳар бир мусиқанинг ўзига хос услуби бор, худди ҳар бир бастакор каби. Айтиш мумкинки, бу мажбурий дастур бўлиб, рус композиторлари асарларини ўз ичига олади ва талабалар уларни билишлари, ижро эта олишлари керак, яъни улар бу жараёндан ўтишлари керак, чунки уларсиз уларнинг ривожланиши тўхтайди. Ахир, биз бароккодан ҳозирги кунгача мусиқани ўрганамиз ва рус бастакорларининг мусиқасисиз бу эрда ишлай олмаймиз. Бу асарлардан ўрганиш катта ютуқ саналади ва ўқувчиларнинг ўзлари ҳам бу мусиқага катта қизиқиш билдирмоқда. Агар Рахманинов ҳақида гапирадиган бўлсак, унинг асарлари маҳорат чўққиси ҳисобланади, чунки у дирижёр, пианиночи ва бастакор ҳам бўлган. Унинг асарларини ижро этиш жуда қийин, лекин шунга қарамай, бу қулай, чунки у пианиночи сифатида жуда кўп нуансларни тушунган ва техник, гармоник ва оҳангда жуда қулай ёзган.

Источник