2017 yil 28 aprel kuni O’zbekiston davlat konservatoriyasining katta zalida atoqli kompozitor Mirsodiq Tojiyevning "Kumush" operasi konsert ijrosidagi ilk taqdimoti bo’lib o’tdi.
Mirsodiq Tojiyev o’zbek milliy simfonik va kamer-cholg’u musiqasi rivojiga hissa qo’shgan XX asr yirik o’zbek kompozitorlardan biridir. Ajoyib iste’dod sohibi simfonik musiqa sohasida jahon yutuqlarini o’zbek milliy musiqasi zaminida ijodkorona tadbiq etishga erishdi. Darhaqiqat, o’zbek simfonik tafakkurini vujudga keltirishga muhim hissa qo’shib, milliy simfonik maktab yaratishga muvaffaq bo’ldi.
Mirsodiq Tojiyev O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi, Bastakorlar uyushmasining a’zosi, kompozitor va pedagog, O’zbekiston davlat konservatoriyasining dotsenti Tojiyev Mirsodiq Mahmudovich 1944 – 1996 yillarda yashab ijod qilgan. Kompozitorning 19 simfoniyasi mazmun ila bo’yicha xilma-xil bo’lib simfonik kashfiyotlar aks etadi.
M.Tojiyevning «Kumush» lirik-fojiaviy operasi 1988 yilda Abdulla Qodiriyning (1894-1938) asari asosida yaratilgan. Opera librettosi «O‘tgan kunlar» romani bo’yicha Izzat Sulton tomonidan yozilgan. Opera 2, parda 7 ko’rinishdan iborat.
Mazkur operani orkestrga yosh iste’dodli dirijor Kamoliddin Azimov, O’zbekiston sanat arbobi, kompozitor Mirxalil Maxmudov taxriri ostida 2016 yilda moslashtirgan. To’liq partiturani tayyorlashda, Mirsodiq Tojiyev tomonidan qo’lyozma tarzida yozilgan opera klaviridan foydalanildi. Simfonik Orkestr tarkibiga milliy cholgulardan tanbur, doira va nog’oralarning partiyalari ham kiritilganligi alohida ahamiyatga ega.
Mirsodiq Tojiyevning "Kumush" operasi konsert ijrosidagi ilk taqdimoti Ijro etuvchlar yosh bo’lsada, iste’dodli xonanda va sozandalar, konservatoriya talabalari hamda Musiqali teatr-studiya simfonik orkestri va xori, dirijorning hissasi muhim ahamiyatga ega.
Operada bosh qahramonlarni: Kumush partiyasi - dramatik soprano, Birdona Matkarimova ÒzDK 4-bosqich talabasi (prof.M.Razzoqova sinfi) va Otabek partiyasi - dramatik tenor, "Zamin" acapella guruhi solisti, Bunyod Fayzullayev yorqin ijro etdilar. Vaholanki, "Kumush" operasi solisti Birdona Matkarimovani "Yoshlik bahori" deb nomlangan yosh opera ijrochilarining Respublika ko’rik festivalida III o’rin mukofoti bilan taqdirlandi.
O’tkazilgan suhbatimizda “Kumush” operasi dirijori – magistratura talabasi Kamoliddin Azimov aytgan: “Kompozitor opera janriga ko‘p murojaat etmagan bo‘lsa-da, uning sahnaviy asarga bo‘lgan taffakkurining naqadar kengligi va ma’nodorligini «Kumush» misolida ko‘rish mumkin. Librettodagi rechitativ kuylanadigan nomerlar bir muncha ko‘p bo‘lsa-da, ular asar dramaturgiyasiga xosdir”.
Mirsodiq Tojiyevning simfoniyalari hammaga ma’lum. Bo’lib o’tgan konsert nafaqat opera taqdimoti, balki kompozitor uslubining yana bir muhim yo’nalishiga guvohlikdir.
Mirsodiq Tojiyevning "Kumush" operasi taqdimoti Toshkentdagi muhim bir madaniy hodisa bo’ldi deb ta’kidlash lozim. “Kumush” operasi konsert ijrosidagi ilk taqdimotida qatnashgan barcha ishtirokchilariga tashakkur bildiramiz hamda kelajakda katta muvoffaqiyatlar va ijodiy yutuqlarni tilab qolamiz!
Zarina XODIYEVA
